Đuối nước là một dạng của ngạt, do nước bị hít vào phổi, gây co thắt thanh quản dẫn đến tắt nghẽn đường thở khi nạn nhân ở trong nước. Đây là một tai nạn hay gặp, xảy ra trong khi bơi, đi thuyền và trong các hoạt động dưới nước. Tuy nhiên, cũng có thể xảy ra tại nhà như té vào trong bồn nước, chum vại, rãnh nước… Ngạt quá 4 phút sẽ có tổn thương não, quá 10 phút có thể tử vong, nếu may mắn sống sót có thể để lại di chứng não nặng nề, do đó thời điểm cấp cứu ngạt nước vô cùng quý giá.

Phương pháp sơ cứu người bị đuối nước đúng cách

Nguyên tắc cấp cứu là tại chỗ, khẩn trương, đúng phương pháp với mục đích cấp cứu là giải phóng đường thở và cung cấp oxy cho nạn nhân.

Do vậy việc làm đầu tiên cần đưa nạn nhân ra khỏi nước:

- Nếu nạn nhân còn tỉnh giãy giụa dưới nước, ném cho nạn nhân một cái phao, một khúc gỗ, hoặc một sợi dây để giúp họ lên bờ. Không nên nhảy xuống nước nếu không biết bơi, hoặc không được huấn luyện cách đưa người đuối nước còn tỉnh lên bờ. Vì nạn nhân lúc này trong tình trạng hoảng loạn, dễ níu chặt lấy bất cứ thứ gì với được, kể cả người cứu nạn. Khi cấp cứu nạn nhân ngay ở dưới nước cần phải nâng đầu nạn nhân nhô lên khỏi mặt nước, có động tác để giúp cho nạn nhân trấn tĩnh và thở.

- Nếu nạn nhân bất tỉnh dưới nước (chỉ xuống cứu khi người cứu biết bơi). Sau khi đưa được nạn nhân vào bờ, cần tiến hành cấp cứu tại chỗ. Đặt nạn nhân ở tư thế nằm ngửa trên mặt phẳng cứng.

  Nếu bệnh nhân tím tái, không thể tự thở, tim ngừng đập (sờ mạch không có) và không có bất cứ phản xạ nào thì phải ấn tim ngoài lồng ngực. Khai thông đường thở bằng cách dùng gạc hay khăn vải móc đờm dãi, dị vật khỏi miệng nạn nhân.

  Dùng một tay (ở trẻ nhỏ) hoặc hai tay chồng lên nhau (ở trẻ lớn) đặt ngay vào vị trí một nửa dưới xương ức và ấn tim 30 nhịp, rồi hà hơi thổi ngạt 2 lần thật hiệu quả (nhìn thấy lồng ngực nhô lên). Sau đó lập đi lập lại ấn tim 30 lần, hà hơi 2 lần trong vòng 2 phút, sau 2 phút đánh giá lại nạn nhân nếu vẫn chưa có nhịp tim, chưa tự thở được thì phải tiếp tục lập lại thao tác ấn tim – hà hơi thổi ngạt cho đến khi nạn nhân hồi tỉnh trở lại hoặc cho đến khi lực lượng cứu hộ đến và đưa tới cơ sở y tế gần nhất.

Những sai lầm cần tránh

- Nhiều người thường có thói quen dốc ngược nạn nhân, gọi là xốc nước, đây là hành động hoàn toàn sai vì lượng nước hít phải vào phổi khi đuối nước thực sự không nhiều, hành động này không giúp nước ra ngoài bao nhiêu mà còn làm mất thời gian vàng để cấp cứu nạn nhân.

- Hơ lửa cũng là hành động sai, mọi người thường nghĩ làm vậy sẽ giúp nạn nhân ấm lại, nhưng thực ra có thể khiến nạn nhân bị phỏng và mất thời gian vàng để cấp cứu.

- Nếu không hô hấp nhân tạo và ấn tim ngoài lồng ngực trong khi vận chuyển tới bệnh viện thì sẽ làm mất thời gian cứu nạn nhân, dễ gây thiếu oxy não. Chúng ta biết ngạt quá 4 phút có thể gây tổn thương não, ngạt quá 10 phút có thể tử vong, nếu sống thì để lại di chứng não nặng nề.

Cảnh giác phù phổi cấp sau khi đuối nước

Sau sơ cứu ban đầu người bị đuối nước đã tỉnh lại, cần được đưa đến cơ sở y tế để kiểm tra, mục đích xem nạn nhân có bị phù phổi cấp sau khi đuối nước, hay còn được gọi là “chết đuối trên cạn” hay không.

Một người đã hít phải nước (đặc biệt là nước biển), nước hít vào trong phế nang phổi có thể kéo nước từ các mao mạch xung quanh phế nang vào trong lòng phế nang gây ra phù phổi. Nạn nhân có thể có các dấu hiệu như khó thở, đau ngực hoặc ho khạc đàm bọt hồng. Tình trạng suy hô hấp tăng dần, nếu để lâu, nguy cơ tử vong sẽ cao khi không được cấp cứu và điều trị kịp thời.

Cách phòng ngừa đuối nước

- Dạy bơi ở trẻ nhỏ

- Phụ huynh phải quan sát trẻ khi tham gia các trò chơi dưới nước

- Vật dụng chứa nhiều nước trong nhà phải có vật đậy lại, tránh trẻ chơi và rơi vào mà không biết