Hội chứng hô hấp Trung đông là gì ? (Middle East respiratory syndrome - MERS))

MERS là bệnh hô hấp siêu vi do coronavirus (MERS-CoV) đã được phát hiện ở Saudi Arabia năm 2012. Coronavirus là gia đình lớn virus gây nên những bệnh  từ cảm lạnh cho đến Hội chứng suy hô hấp cấp nghiêm trọng (Severe Acute Respiratory Syndrome -SARS).

MERS xảy ra ở đâu?

25 quốc gia đã báo cáo những trường hợp nhiễm MERS bao gồm: Iran, Jordan, Kuwait, Lebanon, Oman, Qatar, Saudi Arabia, các Tiểu vương quốc Ả rập, và Yemen (Middle East); Úc, Pháp, Đức, Hy lạp, Ý, Hà Lan, Thỗ Nhĩ kỳ, và Anh (UK) (Châu Âu); Algeria, Tunisia và Ai cập (Châu Phi); Trung quốc, Malaysia, Hàn quốc và  Philippines (Asia); và Hoa kỳ .

Phần lớn những trường hợp này cho đến nay xuất hiện nhiều ở Anh và Saudi Arabia.

Triệu chứng của MERS là gì,? Nặng thì thế nào?

Một trường hợp điển hình của MERS gồm có: sốt, ho, v à/ hoặc nặng ngực. Khi khám thường là thấy bị viêm phổi. Cũng có thể có thểm triệu chứng dạ dày- ruột như là tiêu chảy. Bệnh nặng có thể gây nên suy hô hấp phải cần đến thở máy và hỗ trợ ở Hồi sức tích cực. Một vài bệnh nhân bị suy cơ quan, đặc biệt là thận, hoặc là shock nhiễm trùng. Virus dường như là gây nên bệnh trầm trọng ở người có hệ miễn dịch suy yếu, người lớn tuổi, và  những người có bệnh mạn tính như đái tháo đường, ung thư và phổi mạn tính.

Có thể có người bị nhiễm MERS và không bị bệnh không/?

Có. Người bị nhiễm không triệu chứng là có bởi vì họ được xét nghiệm tìm MERS-CoV trong những nghiên cứu theo dõi những người tiếp xúc với người bị nhiễm MERS.  Không phải luôn luôn có thể xác định người bị nhiễm MERS sớm bởi vì những triệu chứng sớm thì không đặc hiệu. Vì vậy, tất cả các cơ sở y tế nên áp dụng biện pháp kiểm soát và phòng ngừa chuẩn ở những nơi có bệnh nhiễm.

Lây  nhiễm MERS-CoV  như thế nào?

Lây truyền từ súc vật sang người

Chưa hiểu đầy đủ người bị nhiễm MERS-CoV như thế nào, chỉ biết là do virus zoonotic. Người ta tin rằng người có thể bị nhiễm qua tiếp xúc trực tiếp hay gián tiếp với lạc đà ở Trung đông. Chủng MERS-CoV đã được xác định ở lạc đà ở một vài nước, bao gồm Ai cập , Oman, Qatar và Saudi Ararabia.

Lây truyền từ người sang người

Virus dường như không có lây truyền từ người sang người một cách dễ dàng trừ phi có tiếp xúc gân như là chăm sóc cho người bị nhiễm mà không thực hiện các biện pháp vệ sinh nghiêm ngặt, như là các thành viên trong gia đình , bệnh nhân, và nhân viên y tế. Phần lớn là những trường hợp bị lây nhiễm từ người sang người ở các cơ sở y tế.

MERS-CoV có lây không ?

Có, nhưng hình như chỉ ở trong phạm vi có giới hạn. Virus dường như không dễ lây từ người sang người trừ phi có tiếp xúc gần, như là xảy ra khi chăm sóc cho bệnh nhân mà không có phòng hộ. Đã có một chum các trường hợp ở trong các cơ sở y tế, khi sự lây truyền từ người sang người dường như là có nhiều khả năng, đặc biệt khi những biện pháp phòng ngừa và kiể soát nhiễm trùng chưa thích hợp. Như vậy, cho đến nay, không có sự lây truyền kéo dài từ người sang người được ghi nhận.

Nguồn của virus MERS là gì- dơi, lạc đà , hay là vật nuôi?

Nguồn của MERS-CoV chưa rõ lắm. Coronavirus rất giống virus đã được tìm thấy ở người đã được phân lập từ lạc đà ở Ai cập, Oman, Qatar, và Saudi Arabia. Có khả năng là có nguồn khác. Tuy nhiên, những thú khác, bao gồm dê, bò, cừu, trâu nước, heo và chim trời đã được xét nghiệm MERS-CoV, nhưng cho đến nay vẫn chưa tìm thấy ở những con thú này. Các nghiên cứu này phối hợp hỗ trợ cho lập luận là lạc đà là nguồn có khả năng lây cho người.

Có vaccine phòng MERS-CoV không? Việc điều trị như thế nào?

Hiện nay chưa có vaccine hoặc điều trị đặc hiệu . Điều trị hỗ trợ và dựa trên tình trạng lâm sàng của bệnh nhân.

Nhân viên y tế có nguy cơ nhiễm MERS-CoV không ?

Có. Lây truyền MERS-CoV đã xảy ra ở các cơ sở y tế ở một vài nước, gồm từ bệnh nhân lây qua nhân viên y tế. Không phải luôn luôn có thể xác định bệnh nhân bị MERS-CoV sớm hoặc không xét nghiệm bởi vì triệu chứng và các đặc điểm lâm sàng có thể không đặc hiệu.

Vì vậy, điều quan trọng là các nhân viên y tế áp dụng phòng ngừa chuẩn thích hợp với tất cả bệnh  nhân.

Phòng ngừa giọt bắn nên thêm vào với phòng ngừa chuẩn khi chăm sóc cho tất cả bệnh  nhân có triệu chứng nhiễm trùng hô hấp cấp.  Khuyến cáo tiếp xúc và bảo vệ mắt nên được thêm vào khi chăm sóc cho bệnh nhân nghi ngờ hoặc là đã xác định nhiễm MERS-CoV. Phòng ngừa lây nhiễm trong không khí nên được tuân thủ khi thực hiện các thủ thuật khí dung.