Lứa tuổi vị thành niên là lứa tuổi có những thay đổi đột ngột, nhanh chóng  về tâm sinh lý, nếu như hình dáng vẻ bên ngoài trẻ giống như người lớn thì về mặt tâm lý xã hội trẻ vẫn còn rất trẻ con, chính vì vậy  tự bên trong trẻ đã  xảy ra sự mất cân bằng rất lớn mà nếu chúng ta  không hiểu-không thông cảm - không giúp đỡ kịp thời sẽ rất dễ xảy ra những hậu quả đáng tiếc. Vậy cha mẹ làm thế nào để hiểu được trẻ vị thành niên?

-       Mặc dù không quấn quýt gắn bó với cha mẹ như lúc nhỏ nhưng trong thâm tâm trẻ vị thành niên vẫn luôn luôn cần sự giúp đỡ chở che của gia đình vì  đó chính là điểm tựa vững vàng để trẻ bắt đầu bộc lộ khuynh hướng tự khẳng định mình thông qua việc tự lựa chọn kiểu tóc, cách ăn mặc, tác phong , cử chỉ ,sở thích riêng…..và… giữa trẻ với bố mẹ bắt đầu có những khoảng cách đầu tiên.

-       Trẻ vị thành niên thường có xu hướng tự đánh giá mình cao hơn so với hiện thực, các em thích thổi phồng những khả năng của mình, người ta thường nói một cách giàu hình ảnh là trẻ vị thành niên thích tự xem mình là “ cái rốn của vũ trụ” , là nhân vật có tầm quan trọng nhất, mọi người nên suy nghĩ và hành động như mình.Chính vì đánh giá không đúng khả năng của mình nên các quyết định của trẻ ít dẫn đến thành công , những thất bại nho nhỏ , những xích mích vụn vặt cũng có thể làm trẻ đau khổ dễ dẫn đến những hành vi nông nổi. 

-       Tình bạn với trẻ vị thành niên rất quan trọng, đối với lứa tuổi này người bạn thân như “ cái tôi thứ hai” của mình, các em rất chú ý đến phẩm chất của người bạn , sự thông minh nhanh trí, vốn kiến thức rộng về mọi mặt chứ không chỉ đơn thuần là kết quả cao trong học tập. Người bạn được các em đề cao là người biết chia ngọt sẻ bùi không bao giờ “ phản” bạn, khi đã tin tưởng trẻ có thể thổ lộ hết nội tâm, bày tỏ tất cả những suy nghĩ thầm kín nhất vì vậy thường xuyên quan tâm đến bạn của con, quan tâm đến những hoạt động chung của trẻ là việc làm hết sức cần thiết của các bậc cha mẹ có con trong độ tuổi này.

-       Nếu như ở tuổi thơ các em luôn xem bố mẹ thầy cô là hình mẫu lý tưởng của mình thì trong lứa tuổi này trẻ bắt đầu “ nhìn lại” thần tượng, mặt khác do ít trải nghiệm, ít kiến thức xã hội nên sự đánh giá người khác của các em khá cực đoan- cứng ngắc, những người được các em đánh giá cao thì sẽ được các em tin tưởng, yêu quí, thích hoàn thành nhiệm vụ người đó giao phó và tỏ rõ thái độ ngược lại với những người  mà các em phát hiện ở họ có những lời nói hành động tự các em cho là không đúng không tốt.

Với những khó khăn mâu thuẫn trên có thể nói tuổi vị thành niên là tuổi có nhiều đột phá quan trọng trong cuộc đời con người, nhưng đây chỉ là những khó khăn tạm thời , có thể khắc phục nếu như cha mẹ thật sự hiểu trẻ ,là bạn với trẻ, tôn trọng tính độc lập của trẻ, giáo dục giới tính và tập dần khà năng xử lý tình huống cho trẻ…… sẽ giúp trẻ vượt qua giai đoạn khủng hoảng này và trưởng thành lành mạnh.