Tư vấn tiền sản dị tật hệ thần kinh trung ương
Ngày đăng: 25/05/2012
Lượt xem: 13120
Dị tật hệ thần kinh trung ương gồm những dị tật bẩm sinh của sọ não và cột sống. Các dị tật này rất đa dạng và dự hậu rất khác nhau. Và không phải dị tật nào cũng cần thiết phải điều trị hay có chỉ định chấm dứt thai kì. Các dị tật này hoàn toàn có thể bị bỏ sót do nhiều yếu tố khách quan và chủ quan khác nhau như bà mẹ không quan tâm khám thai định kì, cơ sở khám thai thiếu phương tiện chẩn đoán, bà mẹ không đồng ý siêu âm hay xét nghiệm do nghĩ có thể có hại cho thai nhi, do tín ngưỡng, vùng sâu vùng xa … Ngày nay có nhiều phương tiện để phát hiện và theo dõi các dị tật này với mức độ phát hiện khá cao (80 – 90%). Để tầm soát tốt các dị tật TKTW, sau khi được biết mình có thai các bà mẹ cần lưu ý một số vấn đề sau đây:
Khám thai định kì tại các bệnh viện, phòng khám sản khoa tối thiểu 1lần/tháng trong 3 tháng đầu và 3 tháng giữa thai kì. Các dị tật TKTW được phát hiện tốt nhất từ đầu của 3 tháng giữa (tuần 12 – 15). Siêu âm thai là xét nhiệm đầu tiên, không gây hại và khá rẻ tiền nên có thể thực hiện nhiều lần. Một số các xét nghiệm chuyên biệt hơn như MRI thai, chọc ối, xét nghiệm máu…được chỉ định khi có nghi ngờ có bất thường trên siêu âm.
Các ông bố, bà mẹ cần bình tĩnh khi được kết luận có bất thường hệ TKTW của thai nhi. Việc đầu tiên là đến cơ sở tư vấn tiền sản ngoại thần kinh nhi khoa để được tư vấn về chẩn đoán, theo dõi và cách điều trị cụ thể. Các bà mẹ sẽ được theo dõi định kì mỗi 1 – 2 tuần, và có thể phải làm siêu âm thai để theo dõi diễn tiến của thai nhi. Đa phần những dị tật này không gây cản trở nhiều trong lúc chuyển dạ nên bà mẹ có thể sanh thường theo ngã âm đạo. Những trường hợp thoát vị não – màng não rất lớn có thể cần phải chỉ định mổ lấy thai chủ động.
Vấn đề chấm dứt thai kì là một quyết định rất quan trọng. Các bác sĩ sẽ tư vấn cho bà mẹ về các dị tật được phát hiện, khả năng điều trị triệt để và các di chứng thần kinh nếu có. Dựa trên rất nhiều yếu tố: Tuổi bố mẹ ? Tuổi thai? Hiếm muộn? Mong muốn của bố mẹ? Tôn giáo, tín ngưỡng của bố mẹ? Đa dị tật thai nặng? Bất thường nhiễm sắc thể? ...Cuối cùng, bố mẹ sẽ là người quyết định chính nên hay không nên giữ thai sau khi được tư vấn tiền sản.
Sau sanh em bé sẽ được tiếp tục theo dõi tại chuyên khoa Ngoại thần kinh nhi. Một số các trường hợp cần phải mổ cấp cứu như thoát vị tủy – màng tủy; thoát vị não – màng não lớn, vỡ hay đe dọa vỡ do nguy cơ nhiễm trùng sơ sinh cao. Dãn não thất mức độ trung bình hoặc nhẹ thường tự giới hạn và trở về bình thường nên chỉ cần theo dõi định kì và ít khi cần can thiệp. Dãn não thất nặng thường diễn tiến nhanh trong vòng vài tuần, vài tháng cần được phẫu thuật khi có dấu hiệu tăng áp lực nội sọ hoặc vòng đầu tăng nhanh > 1cm/tuần. Còn những dị tật khác thường hiếm khi có chỉ định mổ cấp cứu mà cần được theo dõi diễn tiến và can thiệp vào thời điểm thích hợp.
Đăng bởi: BS.Đặng Đỗ Thanh Cần - TK.Ngoại Thần Kinh
Các tin khác
Cảnh giác chấn thương thận kín ở trẻ em 12/07/2023
Tắc ruột vì 14/01/2021